Ankara Ant Hangi Devlet?
Hepimizin tarihi bir noktada okuduğu, belki de biraz karışık bulduğu bir konu vardır. Bu yazıda da o biraz kafa karıştırıcı konulardan biri olan Ankara Ant’ı inceleyeceğiz. Peki, Ankara Ant hangi devlete ait? Ya da başka bir deyişle, bu antlaşma, hangi ülkenin tarihini şekillendiren bir anlaşma? Gelin, bunu birlikte çözmeye çalışalım.
Ankara Antlaşması Nedir?
Öncelikle, Ankara Antlaşması dedik ama bu anlaşma tam olarak neyi kapsıyor? 1921 yılında, Türkiye ile Sovyet Rusya arasında imzalanan bu antlaşma, iki ülke arasındaki sınırları belirleyen önemli bir anlaşma. Düşünün, iki ülke arasında bir arkadaşlık anlaşması yapıyorsunuz ve iki taraf da “bu noktada duralım” diyerek sınırlarını çiziyor. İşte Ankara Antlaşması da tam olarak böyle bir şeydi.
Sovyet Rusya ile Türkiye Cumhuriyeti, Osmanlı İmparatorluğu’nun sona ermesinin ardından, yeni kurulan bu iki devlet arasında bir dizi sorunla karşı karşıya kaldılar. En büyük sorunlardan biri de, her iki ülkenin sınırlarını belirlemekti. Her şeyin başı sınır, değil mi?
Antlaşmanın Arka Planı
Ankara Antlaşması’nın imzalanmasındaki en büyük etkenlerden biri, Birinci Dünya Savaşı sonrası ortaya çıkan güç boşluğuydu. Osmanlı İmparatorluğu’nun yıkılmasıyla, yerine yeni devletler kurulmuş, bu da bazı sınırların yeniden çizilmesi gerektiği anlamına gelmişti. Sovyet Rusya, hem Rusya’nın büyük bir kısmını kaybetmiş hem de içerideki iç karışıklıklarla boğuşuyordu. Türkiye Cumhuriyeti ise Kurtuluş Savaşı’nı kazanarak, topraklarını korumaya çalışıyordu. İki devlet, bu ortamda birbirlerine komşu oluyordu ve aralarındaki sınır belirsizdi.
Antlaşmanın Detayları
Ankara Antlaşması, sadece bir sınır belirleme anlaşması değil, aynı zamanda iki ülke arasındaki dostane ilişkilerin kurulmasına olanak tanıyan bir anlaşmaydı. Türkiye Cumhuriyeti, Sovyetler Birliği’ne karşı bir güvence arıyordu, Sovyetler Birliği ise bu anlaşma sayesinde Türkiye’nin Batı ile ilişkilerini daha da zayıflatmayı hedefliyordu. Bu da, her iki tarafın çıkarlarına uygun bir durum oluşturdu.
Peki, bu antlaşma hangi devletle yapılmıştı? Cevap oldukça açık: Sovyet Rusya. O dönemde Sovyetler Birliği’ne dönüşmeden önceki haliyle bu anlaşma imzalanmıştı. Haliyle, Sovyetler Birliği’nin varisi olan Rusya Federasyonu da bu antlaşmanın mirasçısı sayılabilir.
Ankara Antlaşmasının Sonuçları
Bu antlaşma, aslında sadece iki ülkenin sınırlarını çizmekle kalmadı; aynı zamanda Türk dış politikasının şekillenmesinde de önemli bir rol oynadı. Özellikle Türkiye’nin Batı’ya karşı daha temkinli bir yaklaşım benimsemesine yol açtı. Tabi bu sadece bir yanıydı. Diğer bir yanıyla da Sovyetler Birliği’nin Türkiye’nin iç işlerine karışmama ve Türkiye’yi Batı karşısında yalnız bırakmama kararı, iki ülke arasındaki dostane ilişkilerin temelini attı.
Düşünsenize, 1920’lerin ortasında, Sovyet Rusya ve Türkiye, birbirine rakip değil, dost iki ülke haline gelmişti. Aralarındaki sınırlar çizilmişti ve bu, iki ülkenin siyasi ve ekonomik istikrarını sağlamalarına olanak tanıyordu.
Bugün Ne Anlama Geliyor?
Günümüzde, Ankara Antlaşması, sadece tarih kitaplarında okuduğumuz bir olay olarak kalmış olabilir. Ancak hala bu antlaşmanın izleri, hem Türkiye’nin hem de Rusya’nın dış politikalarında bazı şekillerde kendini gösteriyor. Yani tarihsel bir belge olarak kalsa da, uluslararası ilişkilerdeki bazı temellerin atıldığı yer olarak da önemli bir anlam taşıyor.
Sonuç Olarak
Ankara Antlaşması, 1921’de Sovyet Rusya ile Türkiye Cumhuriyeti arasında imzalanan, her iki ülkenin sınırlarını belirleyen ve aralarındaki dostane ilişkileri pekiştiren önemli bir anlaşmadır. Bugün, bu antlaşmanın tarihsel rolü kadar, iki ülkenin iç ve dış politikalarındaki etkileri de araştırılmaya devam ediyor. Yani, Ankara Ant gerçekten de “hangi devlet?” sorusunun ötesinde, bir dönemin diplomatik zekâsını ve uluslararası ilişkilerdeki denklemleri anlamamıza yardımcı oluyor.
Bununla birlikte, Ankara Antlaşması’na sadece tarihsel bir olay olarak değil, dönemin siyasi şartlarını şekillendiren bir adım olarak da bakmak önemli. Sadece bir sınır anlaşması değildi; aynı zamanda iki genç devletin birbirine güven duyduğu bir başlangıçtı.